Από την ίδρυση του χριστιανισμού οι
χριστιανοί σέβονται το σταυρό. Ο απόστολος Παύλος γράφει ότι «ο σταυρός του
Χριστού» είναι το μόνο θέμα, για το οποίο θα μπορούσε να είναι περήφανος, και
ότι «ο λόγος του σταυρού» φαίνεται ανοησία σ’ εκείνους που ζουν μακριά από το
Θεό, για τους χριστιανούς όμως είναι «δύναμις Θεού» (Πρός Γαλάτας, 6, 14, Α´
προς Κορινθίους, κεφ. 1).
Ο Παύλος, φυσικά, εδώ αναφέρεται στη σταύρωση του Χριστού, αλλά δεν είναι τυχαίο που γράφει «ο σταυρός» κι όχι «η σταύρωση»: ταυτίζει το σταυρό και τη σταύρωση, γιατί ο σταυρός είναι το σύμβολο της σταύρωσης του Χριστού. Με αυτό το συμβολισμό υπάρχει ο σταυρός και σε μας όλες τις εποχές. Ο σταυρός έγινε άγιος, γιατί ακούμπησε πάνω του το άγιο σώμα του Ιησού Χριστού και μέσα στο ξύλο μπήκε το αίμα Του. Γι’ αυτό και το ξύλο του σταυρού το ονομάζουμε «τίμιο ξύλο».
Είναι σκορπισμένο σε όλο τον κόσμο,
αφού ο σταυρός κόπηκε - όταν ανακαλύφθηκε - και κομμάτια του στάλθηκαν σε
διάφορα μέρη της Ορθοδοξίας και από εκεί μικρά κομμάτια έφτασαν παντού. Δεν
είναι αλήθεια ότι τα κομμάτια τιμίου ξύλου που θεωρούνται σκορπισμένα σε όλο
τον κόσμο «αν τα μάζευε κάποιος θα γινόταν ολόκληρο δάσος». Σε κάθε σταυρό με
τίμιο ξύλο υπάρχει μόνο ένα πολύ πολύ μικρό κομματάκι, που είναι όμως αρκετό
για να μεταφέρει τη χάρη του Θεού.
Μια εσχατολογική προφητεία λέγει πως ένα από τα
συγκλονιστικά γεγονότα του τέλους του κόσμου, θα είναι και η επανένωση του
Τιμίου Σταυρού!
Ο απόστολος Πέτρος ζήτησε να σταυρωθεί
με το κεφάλι προς τα κάτω, θεωρώντας ότι δεν είναι άξιος να θανατωθεί ακριβώς
όπως ο αγαπημένος του δάσκαλος. Το ίδιο και ο απόστολος Ανδρέας, στην Πάτρα, ο
οποίος μάλιστα χαιρέτισε το σταυρό, πριν καρφωθεί σ’ αυτόν, και τον ονόμασε
«αγιασμένο από το σώμα του Χριστού» και «γεμάτο χαρά».
Στις Πράξεις του αποστόλου Ανδρέα (ένα
βιβλίο που γράφτηκε γύρω στο 150-180 μ.Χ.) αναφέρεται ήδη η συνήθεια των
χριστιανών να σχηματίζουν το σημείο του σταυρού κουνώντας τα δάχτυλά τους. Το
ίδιο αναφέρουν κι άλλοι χριστιανοί συγγραφείς των πρώτων αιώνων, όπως ο
Τερτυλλιανός, ο Κλήμης ο Αλεξανδρέας, ο Ωριγένης, ο Λακτάντιος κ.ά. Φαίνεται
ότι οι πρώτοι χριστιανοί έκαναν το σταυρό τους πάνω στο μέτωπό τους, με το ένα
δάχτυλο.
Οι χριστιανοί κάνουμε το σταυρό μας όταν φεύγουμε για κάπου και όταν φτάσουμε, πριν κοιμηθούμε και αφού ξυπνήσουμε, όταν αρχίζουμε κι όταν τελειώνουμε μια δουλειά ή το φαγητό μας, όταν βάζουμε το φρεσκοζυμωμένο ψωμί στο φούρνο ή το τσουκάλι στη φωτιά, όταν ευλογούμε τα παιδιά μας ή άλλα αγαπημένα μας πρόσωπα (σχηματίζουμε σταυρό προς το μέρος τους)… Γενικά, ζούμε και πεθαίνουμε κάτω απ’ το σημείο του σταυρού, ώστε να κάνουμε μόνο πράγματα, που αρέσουν στο Θεό και να είμαστε πάντοτε μαζί Του.
Ας προσέξουμε τι μας συμβουλεύει ο
άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων : «Μη ντρέπεσαι τον Σταυρό του Χριστού. Και αν άλλος
ντρέπεται και τον κρύβει, συ κάνε φανερά τον Σταυρό σου, για να δουν οι
δαίμονες το σημείο του Βασιλέως Χριστού και να φύγουν μακριά τρέμοντας… Είναι
μεγάλο το φυλακτήριο. Σημάδι είναι των πιστών και φόβος των δαιμόνων». Αλλά για
να γίνει για εμάς φυλακτήριο και φόβητρο των δαιμονίων το σημείο του Σταυρού,
πρέπει να τον κάνουμε σωστά, όπως μας παραδίδει και μας διδάσκει η Εκκλησία, με
πίστη, με ευλάβεια, με συναίσθηση, με ιεροπρέπεια, με ταπείνωση και διάκριση.